Nước ối đóng vai trò thiết yếu cho sự phát triển khỏe mạnh của bé. Tuy nhiên, dư ối – hiện tượng nước ối trong tử cung tăng quá mức bình thường – lại tiềm ẩn nhiều nguy cơ ảnh hưởng đến sức khỏe cả mẹ và bé.
Mặc dù là tình trạng hiếm gặp, tuy nhiên các mẹ cũng không nên quá chủ quan. Tìm hiểu về việc bị dư ối có ảnh hưởng gì không? sẽ giúp bà bầu có thêm thông tin hữu ích, để đối mặt với những bất thường có thể xuất hiện trong thai kỳ.
Những tác dụng của nước ối với thai nhi
Nước ối, thứ chất lỏng màu vàng, trong suốt, bao bọc thai nhi trong túi ối, đóng vai trò vô cùng quan trọng cho sự phát triển khỏe mạnh của bé. Dưới đây là những tác dụng thiết yếu của nước ối:
1. Vệ sĩ bảo vệ thai nhi an toàn: Nước ối như một “chiếc đệm êm ái” bảo vệ thai nhi khỏi các tác động bên ngoài, giảm thiểu nguy cơ chấn thương do va đập, áp lực.
2. Điều hoà nhiệt độ: Nước ối giúp điều hòa nhiệt độ, giữ ấm cho thai nhi trong những ngày tháng bé còn trong bụng mẹ.
3. Lá chắn chống nhiễm trùng: Nhờ tính kháng khuẩn, nước ối bảo vệ thai nhi khỏi các tác nhân gây hại bên ngoài, ngăn ngừa nguy cơ nhiễm trùng.
4. Hỗ trợ hệ tiêu hóa và phổi: Khi thai nhi nuốt nước ối và tập thở, các cơ quan hệ tiêu hóa và phổi được kích thích phát triển, giúp bé chuẩn bị cho cuộc sống sau khi chào đời.
5. Thúc đẩy phát triển cơ và xương: Nước ối tạo môi trường cho thai nhi vận động tự do, kích thích phát triển hệ cơ và hệ xương một cách hoàn chỉnh.
6. Ngăn ngừa dính ngón tay, ngón chân: Nước ối giúp các ngón tay, ngón chân của bé phát triển bình thường, không bị dính liền vào nhau.
7. Bảo vệ dây rốn: Nước ối bao bọc và bảo vệ dây rốn, giúp dây rốn không bị chèn ép, đảm bảo việc vận chuyển oxy và dưỡng chất từ mẹ sang thai nhi được diễn ra suôn sẻ.
8. Cảnh báo sức khỏe thai nhi: Lượng nước ối thay đổi có thể là dấu hiệu cảnh báo một số vấn đề sức khỏe của thai nhi. Do đó, việc theo dõi lượng nước ối là vô cùng quan trọng trong suốt thai kỳ.
Khi bước vào tam cá nguyệt thứ ba, lượng nước ối sẽ bắt đầu tăng dần đều, đạt đỉnh điểm khoảng 1 lít từ tuần thứ 34 đến tuần thứ 36. Sau tuần thứ 36, lượng nước ối bắt đầu giảm dần. Điều này là hoàn toàn bình thường và không ảnh hưởng đến sức khỏe thai nhi.
Nguyên nhân dẫn đến dư ối
Dư ối hay đa ối (Polyhydramnios) là hiện tượng nước ối trong tử cung tăng quá mức bình thường, tiềm ẩn nguy cơ sinh non. Vậy, nguyên nhân nào dẫn đến tình trạng này?
Nguyên nhân đến từ mẹ bầu
- Tiểu đường thai kỳ: Nguy cơ cao gặp ở cả tiểu đường thai kỳ trước và trong thai kỳ.
- Kháng thể kháng Rh và các bệnh tán huyết: Gây thiếu máu thai nhi hoặc phù thai nhi, dẫn đến dư ối.
- Loạn dưỡng tăng trương lực cơ: Ít gặp nhưng cũng có thể gây dư ối.
Bất thường từ rau thai
- U mạch mạch máu đệm: Gây suy tim thai nhi.
- Viêm nội mạc tử cung: Bệnh giang mai là điển hình.
- Tổn thương bánh rau: Ảnh hưởng đến trao đổi chất thai nhi, dẫn đến dư ối.
Vấn đề từ thai nhi
- Bất thường hệ thần kinh trung ương: Vô sọ, khuyết tật ống nơron thần kinh.
- Hệ thống tiêu hóa gặp trục trặc: Tắc ống thực quản, ống tiêu hóa.
- Bất thường nhiễm sắc thể thai nhi.
- Phù thai không do miễn dịch: Tiên lượng xấu, liên quan đến dư ối, phù rau thai.
- Hội chứng truyền máu song thai: Biến chứng nguy hiểm ở thai nhận máu, xảy ra 15% trong trường hợp song thai một màng đệm, hai túi ối.
Mẹ bầu dư ối có ảnh hưởng gì không?
Chẩn đoán dư ối:
Để xác định tình trạng dư ối, bác sĩ sẽ tiến hành:
- Siêu âm: Đây là phương pháp chính để chẩn đoán dư ối. Qua hình ảnh siêu âm, bác sĩ sẽ đo lượng nước ối (AFI) và đánh giá so với mức bình thường.
- Khám thai: Bác sĩ sẽ kiểm tra các dấu hiệu bất thường như sưng phù, tăng cân nhanh, khó thở,…
Nguy cơ tiềm ẩn:
Dư ối có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm như:
- Sinh non: Dư ối làm căng tử cung, kích thích co thắt sớm, dẫn đến sinh non.
- Vỡ ối sớm: Nước ối quá nhiều làm tăng áp lực lên màng ối, dễ gây vỡ ối sớm.
- Khó thở: Dư ối chèn ép phổi, khiến mẹ bầu khó thở, đặc biệt là khi nằm ngửa.
- Tách nhau thai sớm: Nước ối quá nhiều có thể làm bong nhau thai sớm, gây nguy hiểm cho thai nhi.
- Chảy máu sau sinh: Dư ối làm giãn tử cung, tăng nguy cơ chảy máu sau sinh.
- Biến chứng cho thai nhi: Dư ối có thể ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, dẫn đến dị tật bẩm sinh, khó khăn trong chuyển dạ, thiếu oxy, thậm chí tử vong.
Mẹ bầu dư ối – Nên làm gì để đảm bảo an toàn?
Dư ối (đa ối) tuy hiếm gặp nhưng tiềm ẩn nhiều nguy cơ cho sức khỏe mẹ và bé. Khi được chẩn đoán dư ối, thay vì lo lắng, hãy giữ bình tĩnh và thực hiện những lưu ý sau để đảm bảo an toàn:
1. Tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ
- Việc điều trị dư ối sẽ phụ thuộc vào mức độ nghiêm trọng và nguyên nhân gây ra. Bác sĩ sẽ đưa ra phác đồ điều trị phù hợp cho từng trường hợp.
- Hãy tuân thủ nghiêm ngặt hướng dẫn của bác sĩ về việc sử dụng thuốc, theo dõi sức khỏe thai kỳ và nhập viện khi cần thiết.
2. Nghỉ ngơi hợp lý
- Nghỉ ngơi đầy đủ, hạn chế vận động mạnh để giảm áp lực lên tử cung, tránh nguy cơ sinh non.
- Nên nằm nghiêng bên trái để tăng lưu thông máu, giảm phù nề.
3. Theo dõi cân nặng
- Theo dõi cân nặng thường xuyên để phát hiện dấu hiệu dư ối do tích tụ nước bất thường.
- Báo ngay cho bác sĩ nếu có dấu hiệu tăng cân đột ngột.
4. Chế độ dinh dưỡng hợp lý
- Áp dụng chế độ ăn uống khoa học, đầy đủ dưỡng chất nhưng hạn chế muối và thực phẩm dễ gây đầy hơi.
- Uống nhiều nước lọc để thanh lọc cơ thể.
5. Theo dõi dấu hiệu bất thường
- Chú ý đến những dấu hiệu như đau bụng, ra máu âm đạo, khó thở, co thắt tử cung,…
- Nếu có bất kỳ dấu hiệu nào bất thường, hãy đến gặp bác sĩ ngay lập tức.
Tuy hiếm gặp, nhưng dư ối có thể dẫn đến những biến chứng nghiêm trọng như sinh non, vỡ ối sớm, khó thở, chảy máu sau sinh, ảnh hưởng đến sự phát triển của thai nhi, thậm chí tử vong. Vì vậy, việc đi khám thai định kỳ và tuân thủ hướng dẫn của bác sĩ là vô cùng quan trọng để phát hiện sớm và điều trị kịp thời tình trạng dư ối.
