Bệnh lòi dom là gì ? Bị lòi dom có tự khỏi không ? Ngày hôm nay, các bác sĩ Phòng khám 52 Nguyễn Trãi sẽ giải đáp thắc mắc này một cách chi tiết nhất.
Bị lòi dom là gì ?
Lòi dom là tình trạng xuất hiện cục thịt màu hồng ở hậu môn trong lúc đi ngoài. Cục thịt này chính là hệ quả của các đám rối tĩnh mạch bị căng giãn quá mức do phải chịu áp lực lớn; dẫn đến ứ đọng và tạo thành búi dom, bũi trĩ. Tóm lại, bị lòi dom có nghĩa ám chỉ búi trĩ bị sa ra khỏi hậu môn; hay còn được gọi là bệnh trĩ.
Có thể nói đây là một chứng bệnh liên quan đến hậu môn – trực tràng cực kỳ phổ biến không chỉ ở Việt Nam mà còn trên toàn thế giới. Ở nước ta, mặc dù chưa có thống kê cụ thể nào về số lượng người mắc bệnh trĩ. Tuy nhiên, trong dân gian có truyền tai nhau câu nói: “Thập nhân cửu trĩ”. Ám chỉ rằng trong số mười người thì có đến chín người bị bệnh trĩ (lòi dom). Điều đó cho thấy tỉ lệ mắc bệnh này là rất cao.
Lòi dom có thể xuất hiện ở mọi đối tượng, mọi độ tuổi. Trong đó, phổ biến nhất là ở người lớn tuổi, phụ nữ đang mang thai hoặc sau sinh.
Các mức độ của bệnh lòi dom
Căn bệnh này phát triển qua 4 giai đoạn, với mức độ bệnh nặng dần theo thứ tự: Lòi dom độ 1, lòi dom độ 2, lòi dom độ 3, và cuối cùng là lòi dom độ 4.
Trong trường hợp người bệnh xuất hiện cục thịt màu hồng ở hậu môn khi đi đại tiện, nhưng không thấy đau rát gì. Thì rất may, bệnh còn đang ở giai đoạn đầu; việc điều trị lúc này sẽ dễ dàng và nhanh chóng hơn.
Còn nếu cục thịt lồi ra có kích thước lớn, kèm theo triệu chứng đau rát khó chịu; thì khả năng rất lớn là bệnh đã chuyển sang các giai đoạn trầm trọng hơn. Đương nhiên, việc điều trị bệnh lúc này sẽ gặp nhiều khó khăn và mất nhiều thời gian hơn.
Không những khiến người bệnh khổ sở bởi những cơn đau nhức, khó chịu khi đi ngoài. Bệnh lòi dom còn có thể hình thành nên nhiều biến chứng nguy hiểm; đe dọa trực tiếp đến sức khỏe và tính mạng của người bệnh.
Do đó, mọi người tuyệt đối không được chủ quan với căn bệnh này. Một khi thấy cơ thể xuất hiện những triệu chứng nghi là bệnh lòi dom, hãy chủ động đi khám để bảo vệ sức khỏe bản thân.
Nguyên nhân gây lòi dom đến từ đâu
Có nhiều nguyên nhân hình thành nên căn bệnh liên quan đến hậu môn trực tràng này. Cụ thể như sau:
Bị táo bón kéo dài
Theo thống kê, có đến hơn 75% những trường hợp mắc bệnh liên quan đến đường ruột (đặc biệt là táo bón) có nguy cơ bị trĩ. Sở dĩ như vậy là vì táo bón sẽ khiến phân khô và cứng; do đó khi đi ngoài người bệnh sẽ cần dùng nhiều sức rặn để đẩy phân ra ngoài.
Việc rặn quá mạnh như vậy vô tình trở thành áp lực khiến thành ống hậu môn chịu thương tổn. Ban đầu có thể gây bệnh nứt kẽ hậu môn và chảy máu. Tình trạng này nếu kéo dài sẽ làm cho hệ thống tĩnh mạch bị cọ xát trực tiếp; khiến sự căng giãn vượt quá mức chịu đựng, tạo thành những búi dom.
Ngồi hoặc đứng quá lâu
Có nhiều ngành nghề, công việc yêu cầu người lao động cần phải đứng, hoặc ngồi một chỗ trong thời gian dài. Ví dụ như nhân viên văn phòng, tài xế, hoặc các game thủ…
Và cũng không có gì quá bất ngờ, khi nhóm nghề nghiệp này lọt top mắc bệnh lòi dom cao nhất. Nguyên nhân chủ yếu đến từ tính chất công việc phải ngồi nhiều và ít vận động. Điều này dẫn đến việc các cơ quan trong cơ thể không được massage; cản trở việc lưu thông máu và gia tăng áp lực xuống khu vực hậu môn.
Chế độ ăn uống thiếu chất xơ, uống ít nước
Chắc hẳn ai cũng biết vai trò của chất xơ đối với hoạt động của hệ bài tiết là to lớn thế nào rồi đúng không nào. Đó cũng là lý do mà ngay từ bé, bố mẹ đã bắt chúng ta ăn thật nhiều rau và hoa quả để bổ xung chất xơ. Dù ngày bé, hầu hết mọi người chỉ thích ăn thịt mà thôi.
Khi cơ thể chúng ta không được cung cấp đủ lượng chất xơ và lượng nước cần thiết. Nhu động ruột sẽ không thể hoạt động một cách trơn tru được. Từ đó khiến phân bị khô cứng gây táo bón; dần dần tạo thành búi trĩ lòi dom.
Bên cạnh việc ăn ít rau, uống ít nước. Thì việc nạp vào cơ thể quá nhiều loại đồ ăn sẵn, đồ ăn chiên rán nhiều dầu mỡ, hoặc đồ ăn cay nóng… cũng là một tác nhân gây bệnh.
Phụ nữ mang thai và sau sinh
Như đã chia sẻ ở trên, tỉ lệ mắc bệnh lòi dom ở phụ nữ mang thai và sau khi sinh chiếm tỉ lệ rất cao.
Đối với phụ nữ mang thai, do sự phát triển lớn về kích thước và cân nặng của thai nhi ở những tháng cuối thai kỳ sẽ tạo nên một lực không nhỏ xuống xương chậu và hậu môn. Điều đó khiến tĩnh mạch phải chịu áp lực lớn, dẫn đến lòi búi dom.
Đối với phụ nữ sinh thường, trong lúc sinh cần dồn sức rặn mạnh để đẩy em bé trong bụng ra ngoài. Quá trình này sẽ khiến tĩnh mạch hậu môn phải giãn căng ra quá mức chịu đựng, gây bệnh trĩ.
Yếu tố tâm lý
Thật khó tin phải không, nhiều người sẽ thấy hoài nghi vì vấn đề tâm lý và trĩ thì có liên quan gì đến nhau đâu. Nhưng sự thật thì chúng lại liên quan rất mật thiết đấy. Theo đó việc thường xuyên gặp vấn đề về tâm lý căng stress, lo âu; thì não bộ của bạn sẽ tạo ra một chất rất độc hại gây ảnh hưởng đến toàn bộ cơ thể.
Chất này sẽ làm cho bạn cảm thấy mệt mỏi; đồng thời gây ức chế hệ tiêu hóa và khiến khả năng co dãn của hậu môn gặp trục trặc. Nếu không nhanh chóng sốc lại tinh thần; nó có thể trở thành nguyên nhân gây bệnh trĩ đáng lo ngại.
Biến chứng từ viêm phế quản mãn tính
Bệnh lòi dom có thể bắt nguồn từ biến chứng của các căn bệnh mãn tính mà người bệnh mắc phải; ví dụ như: viêm phế quản, giãn phế quản…
Điều này là hoàn toàn có thể xảy ra, với bệnh viêm phế quản người bệnh sẽ ho rất nhiều. Tạo ra áp lực lên vùng ổ bụng, khiến các tĩnh mạch bị sưng phồng, dần suy yếu và dẫn đến bệnh lòi búi trĩ.
Bởi vậy, nếu mắc phải bệnh viêm phế quản mãn tính, hãy điều trị sớm nhé. Đừng để những biến chứng nguy hiểm của nó gây ảnh hưởng đến sức khỏe của bạn.
Thói quen xấu trong sinh hoạt hàng ngày
Có rất nhiều thói quen không tốt mà chúng ta mắc phải trong cuộc sống hàng ngày dẫn đến bệnh lòi dom. Ví dụ tiêu biểu có thể nhắc đến là: ngồi đại tiện quá lâu; rặn quá mạnh khi đi ngoài dù không gặp vấn đề tiêu hóa gì; ngồi quá lâu một chỗ mà không chịu vận động…
Bên cạnh đó, lòi búi trĩ còn có thể xảy ra với những người lớn tuổi, thừa cân; hoặc những người có sở thích quan hệ qua đường “lỗ nhị”…
Những thói quen xấu này sẽ làm cho vùng hậu môn bị tổn thương. Khiến nguy cơ mắc bệnh trĩ cao hơn.
Triệu chứng lòi dom dễ nhận thấy
Những triệu chứng của lòi dom sẽ có sự khác biệt dựa vào mức độ nặng nhẹ mà người bệnh gặp phải. Có thể chia thành các trường hợp như sau:
- Mức độ nhẹ: Búi dom chỉ xuất hiện khi người bệnh đi ngoài; sau đó nó sẽ tự co lại vào bên trong ống hậu môn. Ở mức độ này, bệnh vẫn chưa gây ra nhiều phiền toái đến đời sống sinh hoạt của người bệnh.
- Mực độ vừa: Lúc này, búi dom đã trở nên to lớn hơn; nó không còn có thể tự co vào bên trong ống hậu môn sau khi đi ngoài được nữa. Khi đó, người bệnh sẽ cần phải thực hiện động tác ấn, đẩy búi dom vào bên trong hậu môn..
- Mức độ nặng: Đến mức độ này, kích thước búi dom đã quá lớn; dù có dùng tay cố ấn vào cũng không thể co lại được nữa. Lúc này, bũi trĩ sẽ lộ ra bên ngoài, trong quá trình hoạt động nó sẽ cọ sát nhiều và hình thành các thương tổn. Khả năng dẫn đến những biến chứng nguy hiểm như nhiễm trùng hoặc hoại tử là cực kỳ cao.
Bên cạnh đó, khi mắc bệnh lòi dom người bệnh có thể xuất hiện một số triệu chứng khác, đó là:
- Ngứa hậu môn: Hầu hết những ai bị lòi dom ở mức độ nào đi chăng nữa thì cũng bị ngứa hậu môn. Nguyên nhân là bởi dịch nhầy tiết ra làm cho vùng hậu môn trở nên ẩm ướt, khó chịu và tạo cảm giác ngứa ngáy.
- Chảy máu tươi: Máu tươi chảy vào các búi trĩ, và cùng các búi dom ra chảy ra ngoài khi người bệnh đi đại tiện.
- Đau rát vùng hậu môn: Khi bệnh còn ở mức độ nhẹ thì người bệnh sẽ không cảm thấy đau. Tuy nhiên, bệnh càng phát triển mạnh thì cảm giác đau rát ở vùng hậu môn càng lớn; đặc biệt là trong lúc đi ngoài, đứng ngồi quá lâu… Gây ra vô số phiền toái trong cuộc sống hàng ngày.
Chính vì thế, ngay từ lúc phát hiện ra triệu chứng ban đầu của bệnh; tốt nhất mọi người hãy sắp xếp công việc và đi khám sớm nhất nhé.
Bị lòi dom có tự khỏi không ?
Đối với thắc mắc bị lòi dom có tự khỏi không ? Có thể khẳng định chắc nịch là không thể. Với căn bệnh này, việc thay đổi chế độ ăn uống khoa học, giàu chất xơ là rất cần thiết. Tuy nhiên nó chỉ có thể giúp hạn chế sự phát triển của bệnh mà thôi. Việc quan trọng nhất vẫn là đi thăm khám và điều trị kịp thời; nếu không bệnh chỉ có nặng thêm chứ không thể nào thuyên giảm đi được.
Như đã chia sẻ ở trên, mức độ bệnh càng trầm trọng thì kích thước búi trĩ càng lớn. Đến một thời điểm, khi kích thước trở nên quá lớn rồi thì nó sẽ không thể co vào bên trong hậu môn được nữa. Từ đó rất nhiều biến chứng nghiêm trọng xảy ra; gây nguy hiểm cho sức khỏe và tính mạng của người bệnh.
Biến chứng nguy hiểm của bệnh lòi dom
Sau đây là những biến chứng đáng sợ nhất mà bệnh lòi dom có thể gây ra; nếu người bệnh không được điều trị kịp thời:
- Sa nghẹt búi dom: Kích thước búi dom quá lớn sẽ chèn ép vào các cơ vòng; gây tình trạng tắc nghẽn và ảnh hưởng đến quá trình thông máu. Từ đó dẫn đến sa nghẹt búi dom.
- Rối loạn chức năng hậu môn: Sự xuất hiện của búi dom khiến quá trình đào thải phân khỏi cơ thể gặp nhiều khó khăn, trở ngại. Qua một thời gian dài, sẽ hình thành chứng rối loạn chức năng hậu môn. Trường hợp nặng có thể khiến người bệnh không thể kiểm soát được việc đại tiện.
- Đi ngoài ra máu: Khi bệnh đạt mức độ nặng, mỗi lần đi đại tiện luôn kèm theo một lượng máu không nhỏ. Máu lúc này không chỉ thành giọt như ban đầu nữa; mà thậm chí còn bắn thành tia.
- Viêm nhiễm, hoại tử búi dom: Hậu môn là nơi đào thải chất thải của cơ thể. Việc búi trĩ thường xuyên tiết dịch nhầy và tiếp xúc với phân, nên nguy cơ viêm nhiễm, lở loét là không có gì bất ngờ.
- Nguy cơ mắc bệnh phụ khoa: Cấu tạo vùng kín của chị em phụ nữ tương đối nhạy cảm; khi mà hậu môn và âm đạo quá gần nhau. Bởi vậy, nếu không may bị lòi dom thì nguy cơ vi khuẩn lây lan sang âm đạo là rất cao. Từ đó, gây ra các căn bệnh viêm nhiễm phụ khoa.
Điều trị bệnh lòi dom như thế nào hiệu quả
Đối với việc điều trị, sau khi thăm khám và xác định mức độ nặng nhẹ của bệnh. Trước tiên là bước thăm hỏi, khám lâm sàng và cận lâm sàng. Dựa vào những thông tin này, bác sĩ sẽ nắm bắt được vấn đề gây bệnh, tình trạng sức khỏe bệnh nhân. Từ đó, bác sĩ sẽ đưa ra phương áp xử lý phù hợp nhất.
Sử dụng thuốc bôi hoặc tiêm
Với các trường hợp bệnh nhẹ, búi trĩ có thể tự co vào bên trong sau khi đi ngoài. Thì bác sĩ có thể kê cho người bệnh một số loại thuốc dạng bôi, tiêm, hoặc dạng đặt; để hỗ trợ làm co búi trĩ, giảm thiểu tình trạng đau rát và ngứa ngáy.
Dùng thuốc dạng uống
Các loại thuốc được sử dụng đều chứa thành phần chính là vitamin P. Với khả năng điều hòa tính thẩm thấu và nâng cao sức bền cho thành của các tĩnh mạch.
Nhờ vậy mà có thể giúp làm giảm phù nề, giảm sung huyết các tĩnh mạch của đám rối trĩ. Ngoài ra, loại thuốc này còn giúp giảm thiểu chảy máu khi đi ngoài.
Bên cạnh thuốc bổ sung vitamin P, bác sĩ sẽ kê thêm một vài loại thuốc kháng sinh, thuốc chống viêm và nhuận tràng… để hỗ trợ giảm thiệu tình trạng bệnh.
Dùng thuốc tuy nhìn vào có vẻ đơn giản, thế nhưng điều quan trọng là người bệnh cần kiên trì và tuân thủ theo đúng chỉ dẫn của bác sĩ.
Lưu ý: Các loại thuốc chỉ có khả năng hỗ trợ, giúp hạn chế triệu chứng bệnh; chứ không thể làm búi dom co hoàn toàn vào trong được. Chính vì thế, hầu hết các trường hợp được chỉ định dùng thuốc là bệnh nhân trĩ nội.
Chữa lòi dom bằng thủ thuật
Những trường hợp bệnh nặng hơn, việc dùng thuốc không mang lại hiệu quả; bác sĩ sẽ chỉ định làm thủ thuật. Đây chỉ là một tiểu phẫu đơn giản, tuy nhiên lại vô cùng hiệu quả. Sau khi làm thủ thuật, người bệnh chỉ cần nghỉ tại chỗ khoảng 2 giờ là có thể ra về được rồi.
Lưu ý: Thủ thuật có thể xử lý nhanh, tuy nhiên không thể triệt để được bệnh. Tình trạng lòi dom có thể tái phát lại sau một thời gian.
Hiện nay, đa phần các phòng khám chữa bệnh trĩ đều áp dụng các thủ thuật như sau:
Chích xơ
Bác sĩ sẽ tiêm thuốc có chứa các chất làm xơ hóa vùng dưới niêm mạc; điều này nhằm mục đích hạn chế lượng máu chảy đến búi trĩ.
Mặc dù là một thủ thuật đơn giản, tuy nhiên vẫn cần được thực hiện bởi bác sĩ có tay nghề cao. Bởi nếu không cẩn thận, người bệnh có thể sẽ phải đối mặt với những biến chứng nguy hiểm như: xuất huyết, hoặc vết tiêm quá sâu vào trực tràng, tuyến tiền liệt.
Sử dụng vòng cao su thắt búi trĩ
Việc thắt búi lòi dom bằng vòng cao su nhỏ có thể ngăn chặn máu lưu thông đến búi dom. Không có máu nuôi dưỡng, chỉ khoảng 3 – 4 ngày sau đó, búi lòi dom sẽ bị hoại tử và rụng đi.
Đây là một thủ thuật đạt hiệu quả rất tốt. Tuy nhiên, nhược điểm của nó là có nguy cơ bị xuất huyết, nhiễm trùng. Do đó, hãy cân nhắc lựa chọn địa chỉ thật uy tín để thăm khám và thực hiện nhé.
Phương pháp quang động hồng ngoại
Một trong những cách điều trị lòi dom được sử dụng phổ biến nhất hiện nay. Nguyên lý hoạt động của nó là tận dụng sức nóng tia hồng ngoại để làm cho mô bị đông lại và tạo sẹo. Từ đó, ngăn chặn máu lưu thông đến búi trĩ.
Thủ thuật này mặc dù tương đối hiệu quả; nó cũng có nhược điểm là yêu cầu người bệnh cần phải tái khám nhiều lần. Vì thế, nếu là người có quỹ thời gian hạn hẹp; hãy tham khảo ý kiến bác sĩ trước khi sẵn sàng làm thủ thuật.
Phẫu thuật cắt trĩ
Một khi tình trạng bệnh trĩ đã đến mức độ nặng; không thể co lại vào bên trong hậu môn được. Đồng nghĩa với việc dùng thuốc hoặc thủ thuật nhỏ như trên sẽ không còn mang lại hiệu quả nữa.
Lúc này, tiến hành phẫu thuật cắt trĩ chính là phương pháp tối ưu nhất. Cùng với sự phát triển của nền y học thế giới, quá trình phẫu thuật cắt trĩ đã trở nên vô cùng đơn giản và an toàn. Vì thế bạn có thể yên tâm khi thực hiện.
Các địa chỉ bệnh viện, phòng khám chữa bệnh trĩ uy tín hiện nay áp dụng nhiều biện pháp cắt trĩ khác nhau. Khi thăm khám người bệnh có thể trao đổi qua với bác sĩ, để tìm ra được phương pháp phù hợp với sức khỏe, kinh tế và hiệu quả cho bản thân.
Phẫu thuật cắt trĩ bằng laser
Thay vì cắt bằng dao và kéo như phương pháp truyền thống; cắt trĩ bằng laser là kỹ thuật xâm lấn tối thiểu tận dụng tia laser. Cũng nhờ thế mà cách này ít gây chảy máu, mức độ xâm lấn thấp. Nhờ vậy mà sẽ giảm bớt đi cảm giác đau đớn cho người bệnh; đồng thời rút ngắn thời gian hồi phục.
Cơ chế hoạt động của nó là dùng một chùm tia laser can thiệp vào búi lòi dom theo cách trực tiếp hoặc gián tiếp; và nhanh chóng loại bỏ chúng. Đồng thời ngăn cản sự tái phát về sau.
Những ưu điểm của việc chữa bệnh trĩ bằng laser đó là đạt hiệu quả cao, ít bị tái phát, thời gian phẫu thuật nhanh chóng. Thế nhưng, một vài trường hợp có thể cảm thấy đau đớn và chảy máu sau phẫu thuật này.
Cắt trĩ bằng phương pháp PPH
PPH hay còn được biết đến là phương pháp cắt trĩ bằng máy kẹp; được đánh giá là một phương pháp rất hiện đại thời điểm này. Phương pháp này đang được sử dụng rất rộng rãi ở các địa chỉ chữa bệnh trĩ trên cả nước; nhờ đáp ứng được các yếu tố về an toàn và hiệu quả cao.
Kỹ thuật này hoạt động dựa vào việc dùng máy kẹp siết chặt búi lòi dom và vùng niêm mạch hậu môn phía trên đường lược. Sau đó, máy sẽ cắt tận gốc mạch của búi trĩ và khâu nối một cách tự động; tạo hình phía bên ngoài của hậu môn.
Với phương pháp PPH này, thời gian điều trị của người bệnh sẽ được rút ngắn lại chỉ khoảng 20-30 phút. Cũng không gây nhiều đau đớn, chảy máu; và ít ảnh hưởng đến các vùng xung quanh cũng như khả năng co thắt của hậu môn. Nhờ những ưu điểm đó mà sức khỏe của người bệnh sẽ nhanh chóng được hồi phục lại như bình thường.
Lưu ý: Thông thường, đa phần các trường hợp người bệnh gặp vấn đề về tim mạch, trĩ vòng, hoặc có tiền sử máu khó đông sẽ không được chỉ định phẫu thuật bằng PPH. Với những ai thuộc vào trường hợp này, bác sĩ có thể tham khảo áp dụng biện pháp cắt trĩ bằng sóng cao tần HCPT.
Cắt trĩ bằng sóng cao tần HCPT
Phương pháp tân tiến nhất trong cắt búi trĩ là sử dụng sóng cao tần HCPT. Với cách này, búi trĩ sẽ được xử lý bởi sinh nhiệt của sóng điện cao.
Dòng điện cao tần với nhiệt độ lên đến 70 – 80 độ C sẽ tác động lên mạch máu để làm đông, thắt và cố định búi lòi dom lại. Kế tiếp, bác sĩ thực hiện phẫu thuật sẽ kéo lớp niêm mạch bị sa xuống; sau đó loại bỏ nó bằng điện dao điện.
Những ảnh hưởng mà HCPT này gây ra với người bệnh được đánh giá là thấp nhất trong các phương pháp cắt trĩ hiện nay. Các bước phẫu thuật đều được xử lý bởi máy tính hiện đại nên đạt độ chính xác và an toàn cực cao.
Cũng tương tự như phương pháp PPH, cắt trĩ bằng sóng cao cần HCPT cũng chỉ mất khoảng 20-30 phút. Sau đó, người bệnh ở lại phòng khám theo dõi xem có bất thường gì không, rồi có thể ra về. Thông thường, khoảng sau 1 tuần sức khỏe của người bệnh sẽ ổn định và trở lại sinh hoạt như bình thường.
Đây là biện pháp cắt trĩ cho hiệu quả tốt và hạn chế tái phát bệnh nhất trong các cách kể trên. Bởi vậy không có gì bất ngờ khi nó trở thành phương pháp các bác sĩ khuyên người bệnh áp dụng nhiều nhất hiện nay.
Nhược điểm của phương pháp này chỉ nằm ở vấn đề chi phí; bởi đây là phương pháp tiên tiến nhất hiện nay. Bởi vậy, chi phí chắc chắn không hề rẻ. Ngoài ra, tay nghề chuyên môn của bác sĩ cũng cần phải rất cao. Do đó, không có nhiều cơ sở y tế được cấp phép thực hiện phương pháp này.
Trên đây là những giải đáp về bệnh lòi dom là gì ? bị lòi dom có tự khỏi được không ? cũng như những phương pháp điều trị bệnh này hiệu quả nhất hiện nay. Hi vọng rằng, thông tin trong bài viết này hữu ích với bạn. Trên thực tế, căn bệnh này cần điều trị càng sớm càng tốt. Vì thế đừng chần chừ nhé.